Afgelopen vrijdag hebben we mogen stemmen voor de Gemeenteraadsverkiezingen. Het was zoeken naar de Agenda voor Sport & Bewegen in SWF. Bijzondere is dat in de pers een veelheid aan berichten t.a.v. Sport is te lezen. Zeker ook in Sneek. Een paar maanden ervoor heeft het Kabinet haar plannen t.a.v. Sport en Bewegen gepresenteerd. Daarbij gezegd dat de plannen vanuit de centrale Overheid niet altijd aansluiten bij de operationele uitvoering in de gemeente. Laat staan de uitvoering van doelen en missie van sportverenigingen. Deze zijn in de regel voor een verenigingsleven opgetekend, en worden niet om de vier jaar (en soms korter) aangepast. Overigens een onderzoek van het Mulier Instituut.
Graag delen we als webredactie de kabinetsplannen met u; zodat we als O.N.S.-ers altijd goed zijn voorbereid op de ontwikkelingen t.a.v. Sport en Bewegen.
Eind oktober 2017 startte de nieuwe ministersploeg van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Eerder al presenteerden zij het Regeerakkoord 2017-2021 Vertrouwen in de toekomst. In dit artikel beschrijven we wat het Regeerakkoord kan betekenen voor de sport- en beweegsector. En we delen enkele reacties uit het veld.
Allereerst betekent het Regeerakkoord goed nieuws voor de sportsector. Sport en bewegen heeft een mooie plek gekregen in het akkoord. Het nieuwe kabinet wil gebruikmaken van de positieve kracht van sporten en bewegen. Het kabinet wil, samen met de sportsector en gemeenten, de sport in Nederland financieel en organisatorisch versterken. Sportbonden en een bloeiend verenigingsleven hebben hierin een centrale positie. In totaal wordt de sportbegroting opgehoogd van € 136 miljoen naar € 161 miljoen, een verhoging van bijna 18,5 procent.
Sportakkoord: versterken sportsector
Het kabinet wil een sportakkoord sluiten, met in ieder geval sportbonden, sportverenigingen, sporters met een beperking en gemeenten. En maakt hiervoor € 170 miljoen vrij. Doel van het sportakkoord is om de organisatie en financiën van de sport toekomstbestendig te maken. Het kabinet vraagt hierbij bijzondere aandacht voor diversiteit in de samenstelling van sportbonden, net zoals de ontwikkeling van open sportclubs in wijken en een laagdrempelige toegang voor kinderen.
Verdere maatregelen die de sportsector versterken:
- Structureel € 10 miljoen voor versterken positie sportbonden.
- Verlenging regeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties, een enorm populaire regeling die veel clubs benutten om duurzamer te worden.
- Verdubbeling structurele intensivering voor de topsport naar € 20 miljoen per jaar, om meer kansen te bieden aan onze Olympische en Paralympische teams. Daarnaast komt er meer ruimte voor topsporttalenten om onderwijs en topsport te combineren.
- Structureel € 5 miljoen extra ter ondersteuning van de organisatie van sportevenementen in Nederland, waaronder EK’s, WK’s en multisportevenementen.
- Tenslotte zet het kabinet steviger in op de aanpak van dopinggebruik, matchfixing, corruptie en misbruik in de sport.
Tips voor het kabinet: vergeet bij een sportakkoord ook de sportondernemers (zoals de fitnessbranche) niet. Geef de sportieve burger – ook de ongeorganiseerde sporter – een plek in de totstandkoming van gezamenlijke ambities. Benut buurtsportcoaches en sociale wijkteams. En besteed aandacht aan het belang van bewegen voor 0-4 jarigen.
Preventieakkoord: inzet op gezondheidsbevordering
Het Kabinet Rutte III spreekt de ambitie uit om meer in te zetten op preventie en op gezondheidsbevordering. Dat doet het in de vorm van een nationaal preventieakkoord met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten, sportverenigingen en -bonden, bedrijven en maatschappelijke organisaties. De focus van het preventieakkoord moet liggen op de aanpak van roken en overgewicht. Hierin investeert het kabinet € 170 miljoen.
Het preventieakkoord is een mooie stap om in te zetten op bevorderen van gezondheid, in plaats van op genezen van ziekte. Sport en bewegen kunnen hier een belangrijke rol in spelen, omdat mensen daarmee op een positieve manier werken aan hun eigen gezondheid. Bovendien krijgt de samenwerking tussen de zorgsector en de sport- en beweegsector hiermee een boost.
Tips voor het kabinet: zoals verwacht gaat er veel aandacht uit naar het verbeteren van de zorg in Nederland waarin zorgorganisaties, gemeenten en maatschappelijke partijen een belangrijke rol spelen. Vroegtijdige inzet van sport en bewegen draagt eraan bij dat mensen van alle leeftijden gezond blijven en dat senioren vitaal en zelfstandig oud worden. Bewegingsonderwijs en integrale kindcentra, waarin sport en cultuur een logisch onderdeel zijn van de (school)dag, verdienen aandacht. Ook de gehandicaptenzorg – inclusief aandacht voor gezonde leefstijl bij deze kwetsbare groep – moet niet over het hoofd worden gezien.
Inzet van bewezen effectieve interventies op preventie
Het Kabinet vindt dat maatregelen op het gebied van preventie bewezen effectief moeten zijn. Daarbij krijgen bewezen effectieve interventies – zoals de inzet van specifieke vaccins, voeding en leefstijlinterventies – een plek in medische opleidingen en richtlijnen. Daar waar kennis over effectiviteit nog ontbreekt, wil het kabinet aanvullend onderzoek doen.
Tip voor het kabinet: Kenniscentrum Sport draagt al jaren bij aan het bepalen van de effectiviteit van sport- en beweeginterventies, zie ook www.sportenbeweeginterventies.nl.
Maatregelen op wettelijke knelpunten geven rust
Het kabinet biedt de sportsector rust op een aantal wettelijke knelpunten. Denk hierbij aan:
- Het niet aantasten van het bestaande beleid rond de mogelijkheden voor de afdracht aan sport en goede doelen.
- Bij de Wet Markt en Overheid wordt de algemeen belang bepaling aangescherpt. Wel blijft de mogelijkheid bestaan dat de overheid activiteiten ontplooit die onvoldoende door marktpartijen worden aangeboden. Denk daarbij aan sport, cultuur, welzijn en reïntegratiediensten.
Tip aan het kabinet: wet- en regelgeving kan een belangrijke drempel vormen voor gemeentelijk sport- en beweegbeleid. Deze drempels kunnen behoorlijke impact hebben op resultaten die sport en bewegen kunnen bereiken zoals gezondheid en participatie.
Twee ministers en een staatssecretaris
De nieuwe bewindspersonen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hebben stevige wortels in de lokale politiek en kennen de lokale context dus goed.
- Hugo de Jonge – minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (CDA) en vicepremier. De Jonge is sinds 2010 wethouder in Rotterdam. Hij neemt de ‘care’ portefeuille voor zijn rekening, o.a. ouderenzorg.
- Bruno Bruins – minister voor Medische Zorg (VVD). Bruins was voorzitter van uitkeringsinstantie UWV. Hij was ook kort bewindspersoon in twee kabinetten Balkenende en waarnemend burgemeester van Leidschendam-Voorburg. Hij wordt samen met Hugo de Jonge minister op het departement van VWS, waarbij De Jonge de eindverantwoordelijkheid draagt. Bruins wordt verantwoordelijk voor medische zorg en sport, o.a. het sportakkoord.
- Paul Blokhuis – staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ChristenUnie). Hij was lange tijd beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie. Van 2003 tot 2006 zat hij in de Provinciale Statenfractie voor die partij. Daarna werd hij wethouder Zorg in Apeldoorn. Hij wordt onder meer verantwoordelijk voor het preventieakkoord.
Reacties uit het veld
Vereniging Sport en Gemeenten
Het Sportakkoord sluit naadloos aan bij de beweging die door landelijke partners al is ingezet ter bevordering van vitale en open clubs. Transitie van sportbonden en de ontwikkeling van open en vitale sportclubs in wijken en een laagdrempelige toegang voor kinderen zijn kansrijke doelen. Bij de invoering van de maatschappelijke diensttijd ziet VSG kansen om jongeren (nog) meer te betrekken bij het vrijwilligerswerk voor hun club. Ook het Preventieakkoord is lokaal van belang. Al eerder zijn de positieve effecten van sport en bewegen op gezondheid door gemeenten onderkend, bijvoorbeeld via landelijke programma’s als JOGG. Gemeenten kunnen de verbinding van sport met andere lokale domeinen tevens blijven bevorderen via buurtsportcoaches in het kader van de Brede impuls combinatiefuncties.
Vereniging Nederlandse Gemeenten
Het nieuwe regeerakkoord bevat veel aanknopingspunten voor constructieve samenwerking met gemeenten. Daardoor kunnen we komen tot een programmatische aanpak van maatschappelijke opgaven op bijvoorbeeld sociaal domein en verduurzaming. Het kabinet wil in overleg met gemeenten een Right to Challenge-regeling voor burgers en lokale verenigingen. Ten behoeve van overname van uitvoering van collectieve voorzieningen, zoals het onderhoud van een park, of het beheer van sportvelden. Dat moedigt VNG aan.
Een goede gezondheid is een essentiële voorwaarde voor mensen om mee te kunnen doen in de samenleving. De extra middelen en de gezamenlijke inzet op gezondheidspreventie geven het gemeentelijke gezondheidsbeleid een belangrijke impuls. Wat opvalt, is dat preventie beperkt wordt tot roken en overgewicht. Preventie zou sociaal-domeinbreed moeten worden ingezet zodat de 1e lijn ontlast wordt. Het Preventieakkoord zou vooral een lokale uitwerking moeten hebben.
NOC*NSF
“Wij sluiten graag met dit kabinet en andere partijen een sportakkoord af, gericht op het toekomstbestendig maken van de organisatie en financiering van de sport in Nederland. De aangekondigde extra middelen voor topsport, de sportbonden en de grote internationale sportevenementen in Nederland zien we als een belangrijke stap in de goede richting. Ook zijn wij blij met de rol die sportverenigingen wordt toegedicht in het nog af te sluiten Nationaal Preventieakkoord.”
NLActief
“In het nieuwe regeerakkoord zijn prioriteiten benoemd die moeten resulteren in een gezonder en vitaler Nederland. Een goed streven, waaraan we vanuit NL Actief een grote bijdrage aan leveren vanuit meer dan 1.000 fitnesscentra. Wat we nog missen is de positie van de ondernemende sportbranche. Het is een bewezen kracht vanuit onze branche dat we 2,5 miljoen mensen in beweging brengen. Door ondernemerschap en innovatie zijn wij een sector die kan verbinden met andere domeinen: van sportvereniging tot school, bedrijf en citymarketing. Aan zowel het Sportakkoord als het Preventieakkoord nemen we graag deel om ze van een dosis ondernemerschap, consumenteninzicht en innovatie te voorzien.”
Nederlandse Sportraad
De Nederlandse Sportraad reageert positief op het regeerakkoord. De raad adviseerde eerder al om een sportakkoord in het nieuwe regeerakkoord op te nemen. Volgens de NLsportraad zal het sportakkoord zorgen voor een betere synergie tussen overheid, kenniscentra, zorg en welzijn, sportbonden en bedrijfsleven. Tevens kan de sport zo efficiënter als vliegwiel tussen de diverse ministeries fungeren, waardoor een interdepartementale benadering van de sport mogelijk wordt.
Jongeren Op Gezond Gewicht
“Het kabinet trekt € 170 miljoen uit voor preventie en gezondheidsbevordering. Roken en overgewicht worden met name genoemd. Ik juich dat toe! Ik hoop en verwacht dat daarmee tijdens de komende kabinetsperiode nieuwe energie ontstaat om het probleem van overgewicht aan te pakken. Dat kan alleen als alle betrokken partijen samenwerken. In het regeerakkoord wordt daar een eerste stap voor gezet, met een nationaal preventieakkoord. Opvallend, omdat deze integrale aanpak op lokaal niveau al plaatsvindt. Laten we niet onderschatten dat er zowel binnen als buiten JOGG-verband door het hele land al actief verbinding wordt gemaakt tussen veel initiatieven en dat lokale partijen samenwerken aan hetzelfde doel. De integrale aanpak op nationaal niveau is niet alleen de zorg van de nieuwe minister van VWS, maar van het hele nieuwe kabinet.”
Zorgverzekeraars Nederland (ZN)
“ZN is positief over de investeringen in effectieve preventie. Langer gezond leven is belangrijk voor iedere verzekerde. Effectieve preventie draagt hieraan bij door gezondheidsklachten te voorkomen of uit te stellen. Preventie is niet alleen iets van de zorg. Daarom onderschrijft ZN de plannen van de coalitie voor een nationaal preventieakkoord met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten, sportverenigingen en -bonden, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Preventie kan alleen goed werken als er een brede maatschappelijke samenwerking tot stand komt.”
Koninklijke Vereniging voor Lichamelijke Opvoeding
“Verkiezingsprogramma’s ten spijt, wordt in het nieuwe Regeerakkoord niet (meer) expliciet gesproken over meer gymlessen of beter bewegingsonderwijs. Gelet op de hoge werkdruk en het verwachte lerarentekort in het primair onderwijs, zou de verplichte inzet van vakleerkrachten voor 2 lesuren gym juist nu een logische keuze zijn. Het levert immers substantieel ruim 3.000 fte op. Het is nog spannend wat de Tweede Kamer wil met de eerder ingediende initiatief (wets) voorstellen van VVD en SP voor meer en beter bewegingsonderwijs in het PO; deze waren na de verkiezingen controversieel verklaard en zullen naar verwachting in deze Kabinetsperiode door de Tweede Kamer worden behandeld.”