‘Uniek’ is het woord dat uitstekend past bij de ‘Vriendenclub ONS Sneek’, uniek in al zijn geledingen. Eigenlijk alleen al om het simpele feit dat deze club bestaat tussen alle afdelingen van onze vereniging. De ‘Vriendenclub’ die er steeds weer in slaagt om de leden met mooie excursies, bingomiddagen met interessante inleider(sters) en lest best, de altijd prachtige en leerzame oriënteringsritten als afsluiting van het seizoen te
organiseren. Ondanks de meer dan 30-jarige leeftijd van de ‘Vriendenclub’ is deze nog steeds springlevend. De club telt leden die al vanaf de
oprichting lid zijn en vandaag de dag is de club nog steeds groeiende. De laatste tijd hebben veel ONS-ers zich opgeven en het aantal leden doet
stijgen tot 70. Een fantastisch aantal waarop we met recht trots mogen zijn. De ‘Vriendenclub’ is met recht een ‘parel’ binnen ‘Voetbalvereniging
ONS SNEEK!’
Tekst: Douwe Tiesma Foto’s: Stoffel Boersma en Douwe Tiesma
Het is vrijdag 10 november 2023 een regenachtige dag. Het heeft al de hele morgen geregend en het ging ‘s middags gewoon door. Daar we met
de ‘elektrische shuttlebus’ vanaf het veemarktterrein, waar we gratis kunnen parkeren, naar de ‘Martinikerk’ zouden worden vervoerd, gaat dit
vanwege de vele regen niet door. Dat betekent dat men direct naar de kerk kan gaan, ingang bij de nieuwbouw aan de Oude Koemarkt. Bij
binnenkomst worden we hartelijk welkom geheten door Roelof Dijkstra, koster van de ‘Martinikerk’. Na de eerste indrukken te hebben opgedaan
van de nieuwbouw, is het tijd voor het eerste kopje koffie of thee, aangevuld met lekkere oranjekoek. Als allen hiervan voorzien zijn, opent voorzitter Hans Jellema de middag. Met enig optimisme vertelt Hans dat we vanmiddag bij elkaar zijn met 45 personen, een heel mooi aantal. Ook heel fijn dat veel nieuwe leden zich hebben aangemeld.
Hierna krijgt koster Dijkstra het woord. Gelet op de ruimte is het jammer dat wat de koster zegt, niet door iedereen kan worden gehoord. Jammer dat de microfoon installatie niet kan worden gebruikt. De koster vertelt dat de nieuwbouw in het begin veel tegenstanders kent. De kosterswoning moest wijken voor een rond groen geval. Het gebouw heeft heel grote ramen, die moeten uitstralen dat de kerk de binnenkant en de buitenkant verbindt en op deze manier ervoor zorgt dat er een binding is tussen alle mensen, niemand uitgezonderd, de totale gemeenschap. De nieuwbouw heeft een vloer van grafzerken die zichtbaar blijven. Door de zwaarte van de zerken moest de grond flink gestut worden. De nieuwbouw heeft vloerverwarming, zodat het in de winter heerlijk warm is en heeft een warmte terugwinsysteem. Door de koude buitenlucht te verwarmen met warme lucht van binnen wordt er geld bespaard op energie en is men verzekerd van altijd gezonde lucht in het gebouw. In de toekomst is het ook mogelijk dat het gas wordt vervangen door waterstof. De muren van de nieuwbouw zijn niet gestukadoord, maar men kijkt naar metselwerk.
Als antwoord op de vraag van Stoffel Boersma of het lichaam van Grutte Pier (±1480 – 1520) in de kerk ligt begraven, kan Dijkstra vertellen dat men denkt dat het hoofd buiten de kerk ligt en het lichaam in de kerk. Hij was een Friese volksheld en wordt nog steeds geëerd als eensymbolische held van de Friese vrijheidsstrijd. De helm van Grutte Pier is in het gemeentehuis van Sneek en het zwaard wordt bewaard in het ‘Fries Museum’ in Leeuwarden. Tijdens de verbouwing had men last van de vele regen waardoor men in de kerk met laarzen aanliep en bij het naar buiten gaan, de laarzen weer uit en terug in de kerk weer aan. Opvallend in het nieuwe gedeelte is de vitrinekast met daarin het zilveren avondmaalstel van de ‘Ichtuskerk’. In het nieuwe onderkomen van de kerk worden lezingen, uitvaarten en huwelijken gehouden. In de kerk worden geen mensen begraven. Boven in de nieuwbouw is een vergaderruimte voor ongeveer 50 personen. In deze ruimte was ook de opening van de recente ‘Sneekweek’ en de presentatie van het damesteam ‘VC SNEEK 1’. De ‘Martinikerk’ is een gebouw met een plattegrond die de vorm heeft van een kruis. Het kruis wordt gemaakt door de aanwezigheid van een dwarsbeuk, meestal tussen het schip en het koor in de kerk. De vele hoge ramen van de nieuwbouw hebben een grote toegevoegde waarde voor de kerk: meer openheid uitstralen en daadwerkelijk ook opener te zijn. Op de plek van de nieuwbouw stond eerst de kosterswoning. Na enige discussie om deze woning wel of niet te laten staan, heeft men uiteindelijk toch besloten deze af te breken.
Hierna verplaatsen we ons naar de kerkzaal. Door de grootte van de zaal, is het heel moeilijk om alles te kunnen verstaan wat er werd gezegd. Als
ieder een plaats heeft gevonden, hetzij op een stoel of in een bank, bestijgt Jan van der Veen de preekstoel. Als emeritus dominee is hij wel ‘thuis’ met de kerk en het preken wel gewend. Zoals op vele preekstoelen en ook op deze, ligt daar altijd de bijbel open. Immers, volgens Jan, gaat het niet om de dominee maar om het ware. De ‘Grote’ of ‘Martinikerk’ is voor Jan niet vreemd. Hij zag als leerling van de Eben Haëzerschool elke dag de kerk. En met het uitzicht vanuit de klas, zag hij de bekende en ook beroemde schoorsteenveger Bertus Poiesz op het dak van de kerk. Ook heeft Jan emotionele herinneringen aan het bezoek aan de kerk zoals de doop van zijn kleindochter. Wat Jan ook in herinnering brengt is de afscheidsdienst van Bé Koster, een van de oprichters van de ‘Vriendenclub’, in deze kerk. ‘In een kerk, in het huis van de Heer, zijn vreugde en verdriet heel dicht bij elkaar.’ Jan deelt ons mee over de spannende tijd waarin Rein Reinsma en zijn gezin verkeren, daar Rein is geopereerd aan zijn hart. Samen wensen wij hen allen
heel veel sterkte. Verder besteedt Jan aandacht aan het overlijden van Gerrit Bil (81) op 23 oktober, lid van de ‘Vriendenclub’, speler van ‘O.N.S. 1’ en later trainer van onze vereniging. Dat Gerrit een geliefd persoon was, werd duidelijk uit de grote schare mensen die zijn vrouw en kinderen voorafgaande aan het afscheid kwamen condoleren. Bovenstaande wilde Jan graag met ons delen. En daarna speelde de organist, Gerke Venema,
het Koning Voetbal introductielied op het orgel.
Hierna is het woord opnieuw aan koster Dijkstra. De kerkzaal heeft vloerverwarming en de zaal is geschikt voor theatervoorstellingen. De banken en stoelen in de kerk zijn zo opgesteld dat eigenlijk niemand in slaap kan vallen. Vanaf achter de katheder en preekstoel, is een goed zicht op alle plaatsen, ook op de grote en kleine kraak. Aan de muur hangen prachtige wapenschilden die met een subsidie van € 3000,00 konden worden aangekocht. De banken in de kerk zijn allemaal vernieuwd. Ze zijn van grenenhout, omdat eikenhout te duur is. De kerk heeft ook een paar schitterende gebrandschilderde ramen, die eerder in de ‘Oosterkerk’ zaten. Heel hoog in de kerk heb je de ‘Engelenbak’ daar vroeger vaak mensen zaten. Tegenwoordig mag daar niemand meer zitten. Terugdenkend aan mijn jeugd, 50- 60- jaren, toen we elke zondag op de eerste rij van de kleine kraak zaten, zie ik weer die enorme kachels opgesteld achter de preekstoel. Als je hieraan voorbijliep, voelde je een enorme hitte. Die twee kachels moesten de hele kerk verwarmen. Vroeger deed men de jas ook niet uit als je de kerkdienst bijwoonde. Tijdens de collecte kwamen de diakenen langs met een collectezak aan een lange stok, keurig met zwarte handschoenen aan. Aan de collectezak zat een pluimpje en elke keer kreeg je de verleiding om daaraan te trekken. De namen van predikanten die ik mij herinner zijn o.a. ds. Siccama, ds. Wiegers, ds. Van der Werf en ds. Vaandrager. En altijd maar dat hele eind lopen vanaf het einde van de Johan Willem Frisostraat naar de kerk en weer terug. We fietsten niet, mocht waarschijnlijk niet. Om de preekstoel waren de banken waar de ouderlingen en diakenen zaten met voor hen liggend de bijbel en zij lazen mee met wat de dominee las. Achter de preekstoel, waar de vloer nu met grafzerken is bedekt, stonden vele rijen stoelen. Ook stonden hier tijdens de viering van het Avondmaal lange rijen met tafels met daarop het brood en de wijn. Tijdens een van de doopdiensten ben ik in deze kerk gedoopt.
Als goed en wel de jongste geschiedenis van de kerk door koster Dijkstra is behandeld, krijgt Trienke Pool het woord en leest een gedicht:
Kijk vooruit loop verder
Jezus wijst de weg
Stap voor stap Hem
volgend
Zoals Hij u zegt
Ga maar vol vertrouwen
Houdt het hoofd omhoog
Lopend langs Zijn wegen
Is geen berg te hoog
Kijk vooruit loop verder
Kijk niet achterom
Ogen naar de toekomst
Naar Gods horizon
Op deze wijze van Voorwaarts Christen strijders
Na het lezen van het gedicht krijg ieder de gelegenheid om de kerk te bezichtigen. Heel mooi om de plaats te bezoeken waar je vroeger zat, zowel op de grote al kleine kraak. Op de grote kraak zaten we als jongeren meestal op de banken tegen de muur en had je een mooi ‘uitzicht’ over een groot gedeelte van de kerk.
Plots werd een enkeling opgeschrikt door een val van Douwe Tiesma. Tijdens het maken van een foto van het gebrandschilderde raam zag hij niet dat de vloer waarop de preekstoel, de banken en stoelen staan ongeveer twintig centimeter hoger is dan de zerkenvloer achter de preekstoel. Dat betekende dat hij een flinke smak maakte op de zerkenvloer. Als een pijl uit de boog rende Ida de Jong, die het zag gebeuren naar mij
toe, al snel gevolgd door meerdere clubleden. Met een beker water en een aspirientje verdwijnt alras de pijn. Geholpen door een paar sterke mannen, word ik op een stoel gezet en tijd om bij te komen van de schrik. Een echte vriendenclub. Een goede week heb ik daarna nog last gehad van gekneusde ribben. Als ieder de kerk heeft bekeken, nemen we afscheid van koster Roelof Dijkstra en bedankt Hans Jellema namens ons allen hem voor de hartelijke ontvangst, het verhaal over de nieuwbouw en verbouw van de kerk.
Dan gaan we naar ‘Markt 23’ voor de nazit. Hier hebben we als ‘Vriendenclub’ een eigen ‘stekje’ achter in het restaurant. We doen ons te goed aan een drankje en lekkere hapjes, zoals kaas, worst en snacks. Enkele leden konden vanwege het werk niet de ‘Martinikerk’ bezoeken, maar schoven wel aan tijdens het borreluurtje. Als leden van vriendenclub is er genoeg stof om over te praten. Het was een heel gezellig samenzijn, zowel in de kerk als in ‘Markt 23’. Jammer dat de shuttlebus niet doorging, maar dat heeft voor deze middag niet als spelbreker opgetreden. Na een nazit van ruim een uur kwam voor ons de tijd om op te stappen. Het was een einde van een mooie middag met een prachtig gevarieerd programma. Een ieder bedankt voor haar of zijn aanwezigheid en wel thuis. Op naar het de volgende activiteit, zo rond eind februari – begin maart 2024!
